ONDERZOEK: “Vaders van te vroeg geboren kinderen zijn meer gestrest.”

In aanloop naar de Dag van de Couveuseouders op zondag 6 mei a.s. plaatsen we artikelen, onderzoeken en blogs dóór en vóór ouders van couveusekinderen. Uit recentelijk onderzoek bleek dat de vaders van te vroeg geboren kinderen vaak met veel stress thuis zitten en dat de begeleiding ernstig te kort schiet. We spraken hierover met Joost, vader van Daisy die is geboren met 28 weken en 950 gram).

Een vroeggeboorte is vaak een onvoorspelbare achtbaan en nachtmerrie die ervoor zorgt dat ouders zich hulpeloos voelen. Ze zien hun kind vechten voor zijn/haar leventje, in couveuses en aan allerlei slangen, buiten hun bereik. Vanuit hun directe omgeving gaat vaak veel aandacht uit naar de moeder, die nog aan het herstellen is van de bevalling en zich soms schuldig voelt over het falen van haar lichaam. Maar terwijl iedereen zich zorgen maakt over moeder en kind, hoe zit het eigenlijk met vader?

Joost en Daisy op de post IC van het Radboud UMC. Daisy is hier ongeveer 1 maand oud (in 32 wkn termijn van de zwangerschap). Foto gemaakt door Sarah Reeve Photojournalist

In een recent artikel van ‘The Journal of Perinatal and Neonatal Nursing’ (JPNN) blijkt dat hoewel een vroeggeboorte voor beide ouders overweldigend en stressvol is, vaak de vader veel last heeft van een lange nasleep. Dit is nieuw, in eerdere studies naar stress bij ouders werd vaak alleen gekeken naar de stress bij de moeder en werd de vader “vergeten”.

“Wij hadden een stressvolle zwangerschap en toen kwam de vroeggeboorte van Daisy, iedereen vroeg: ‘hoe is het met moeder en kind?’, maar eigenlijk vroegen er maar weinig mensen hoe het met mij ging.” Joost, papa van Daisy

Het onderzoek

In het onderzoek onder leiding van Dr. Craig F. Garfield onderzocht men 34 koppels die een vroeggeboorte hebben ervaren (startgewicht van onder de 1500 gram). Deze groep groeit sinds 1980 en bevat nu 17% van alle vroeggeboortes (in Nederland worden jaarlijks ongeveer 14.000 kinderen te vroeg geboren).  In deze onderzoeksgroep zaten alleen ouders met een stabiele relatie, samen zorgend voor hun kind (samenwonend of getrouwd) en hadden zij allen een zorgverzekering (USA). De te vroeg geboren kinderen waren eenlingen en de ouders waren 18 jaar of ouder. De ouders werden gevolgd van twee weken voor ontslag tot twee weken na ontslag. Hen werd gevraagd een vragenlijst in te vullen op meerdere momenten door de observatieperiode heen en een dagboek bij te houden met slaapritmes en andere onderwerpen, gerelateerd aan stressperceptie. De ouders kregen een set mee waarmee ze gedurende de periode enkele keren zelf speeksel moesten afnemen. Hieruit werden de stresshormonen gemeten (één dag voor thuiskomst, één dag na thuiskomst, vijf dagen na thuiskomst en veertien dagen na thuiskomst.

Conclusie

Uit het onderzoek bleek dat het stresshormoon één dag voor thuiskomst bij de vaders en moeders nagenoeg gelijk is. De moeders hadden één dag na thuiskomst een piek in de stresshormonen en beschreven deze stress ook  in hun dagboek. Maar de stress van vaders lijkt gestaag op te lopen tot veel hogere waarden dan bij moeder bij veertien dagen na thuiskomst.
In veel gevallen komt dit niet overeen met de dagboeken die de vaders zelf invullen. Een conclusie is dat de vaders wel meer stresshormonen in hun bloed hebben, maar zich er op dat moment nog niet van bewust zijn. Vaders houden in die periode meerdere ballen hoog, ze zorgen voor hun vrouw en kind, moeten werken en hebben opeens veel meer huishoudelijke taken.

Conclusie: Vaders hebben wel meer stresshormonen in hun bloed maar zijn er op dat moment nog niet van bewust.

Dit komt ook overeen met de ervaringen van ouders. Vaak gaat de vader veel later pas merken dat hij veel stress heeft ondervonden. Joost zegt hierover: “Na de vroeggeboorte kwam onze Daisy na 12 weken thuis, gelukkig was mijn vrouw al weer voldoende hersteld van de spoedkeizersnede en kon ze zelf vooruit. Maar ik was toen al weer aan het werk, na ik een aantal weken in de ziektewet had gezeten, omdat werken een te grote opgave voor me geworden was net na de vroeggeboorte. Ik had weken dag in dag uit eerst mijn vrouw en daarna met mijn vrouw onze dochter bezocht in het ziekenhuis, moest weer werken en ook de kinderkamer afmaken.”

Joost en Daisy, maart 2018

Over het ervaren van stress zegt papa Joost het volgende: “De eerste weken na de geboorte van onze dochter waren slopend. Je schrikt als de telefoon gaat thuis, want ondanks alle vertrouwen in je kleine prinsesje, misschien belt het ziekenhuis met slecht nieuws. Je moet dóór, op bezoek gaan in het ziekenhuis, thuis verzorgen, werken, proberen je sociaal netwerk weer op te pakken en de daarbij verantwoordelijkheden. Pas na een jaar kon ik niet meer, de stress van alles wat we hadden mee gemaakt en het maar door willen gaan eisten zijn tol, ik zat tegen een burn-out aan. Voor de zomervakantie (1 jaar na de geboorte) voelde ik mezelf leeg en ging ik naar de huisarts. Deze raadde mij aan om vakantie te gaan houden en daarna elkaar weer te zien. En in de maand september, de maand dat onze dochter 1 jaar gecorrigeerd was, heb ik hulp gezocht bij mijn huisarts. Zelf bracht ik het idee van EMDR therapie bij een psycholoog aan en de huisarts vond dit een goed idee. Ik heb het hulp vragen voor mezelf lang uitgesteld, achteraf gezien had ik eerder aan de bel kunnen trekken dat was voor iedereen prettiger geweest.”

 

De resultaten uit het onderzoek van Dr. Garfield zouden moeten leiden tot betere begeleiding van moeders en vooral voor vaders voor de periode thuis. Vaders zoeken in situaties van stress vaker een uitvlucht in werk en middelen, iets wat de toch al stressvolle gezinssituatie niet ten goede komt. Joost herkent dit gevoel wel: “Thuis lonkte mijn whisky verzameling wel eens als uitvlucht, gelukkig heb ik daar nooit aan toegegeven, omdat ik wist dat het niks zou helpen.”Vaders hebben dus ook steun en hulp nodig, maar accepteren dit vaak minder, dit zou op een andere manier moeten worden aangeboden. Uiteindelijk hebben vroeggeboren kinderen hun beide ouders nodig om voor hen te zorgen, en deze ouders zijn op hun best als ze goed in hun vel zitten.

“Dus zorg goed voor je zelf papa, praat met iemand, zorg dat je rust krijgt. Jouw kleine held heeft ook jou nodig!”

Joost heeft nog een boodschap aan andere papa’s: “Schaam je niet. Zoek hulp, denk niet dat je het allemaal aan kunt, ook al ben je nog zo’n grote, sterke, stoere kerel. Een vroeggeboorte en/of een lange ziekenhuisopname van je kind sloopt je compleet. Je hoeft het niet allemaal alleen te kunnen verwerken en oplossen!”

Bron: Stress From the Neonatal Intensive Care Unit to Home: Paternal and Maternal Cortisol Rhythms in Parents of Premature Infants

Gerelateerde (Engelstalige) artikelen:
Dads are more stressed than moms after bringing preemies homeChicago Tribune
Preemies’ dads more stressed than moms after NICUScience Daily
Bringing home a preemie feels more stressful to dads than momsToday

Belangenbehartiging Stichting Prematurendag:
Vader zoekt Verlof
Dag van de Couveuseouders (6 mei 2018)


Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.