Kastjes die automatisch zuurstof doseren verbeteren de zorg voor te vroeg geboren kinderen. De apparaten doceren de extra zuurstof automatisch op basis van continu gemeten zuurstofverzadiging van het bloed. Daarmee lukt het goed om binnen de gestelde grenzen van 90 tot 95 procent zuurstofverzadiging te blijven.
Dat blijkt uit promotie-onderzoek van Henriëtte van Zanten van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Het LUMC is een van de eerste ziekenhuizen wereldwijd die zulke kastjes aanschafte en beoordeelde.
De meeste baby’s die te vroeg zijn geboren – na een zwangerschapsduur korter dan dertig weken – kunnen zelf ademhalen, maar vaak ‘vergeten’ ze dat even. “Het zuurstofgehalte in het bloed loopt dan terug en dat is riskant”, zegt Van Zanten, die ook werkt als IC-verpleegkundige op de afdeling Neonatologie. “Zulke kinderen krijgen meestal extra lucht om de longetjes open te houden en zo de ademhaling te ondersteunen, en in die lucht mengen we dan zuurstof bij om het tekort aan te vullen.”
Alarm
Toen ze in 2011 begon als promovenda, ging dat minder goed. De verpleegkundigen doseerden de zuurstof met de hand. Ze reageerden snel als het alarm aangaf dat de zuurstofverzadiging te laag werd en verhielpen dat. Van Zanten: “Maar te veel zuurstof is ook niet goed. Dat vergroot het risico op netvliesafwijkingen. Ik wilde daarom weten of de verzadiging na ingrijpen wel eens te hoog werd.” Dat gebeurde in maar liefst 80 procent van de gevallen, zo bleek toen ze de gegevens van de kinderen achteraf onderzocht. De periodes van te hoge zuurstofverzadiging waren gemiddeld zelfs langer dan de periodes van te lage verzadiging.
Om dat te verbeteren, zette ze samen met neonatoloog Arjan te Pas een training op voor de zorgverleners, voerde richtlijnen voor zuurstofbijmenging in en ging na of dat effect had. En dat had het zeker: de periodes dat de zuurstofverzadiging in het bloed van de kinderen te hoog was, werden veel korter.
Smalle grenzen
Maar op dat moment kwamen er Europese regels die de ondergrens voor zuurstofverzadiging, die tot dan toe 85 procent was geweest, verhoogden om de kans op een te lage verzadiging verder te verkleinen. Van Zanten: “Het bleek heel moeilijk om binnen de smaller geworden grenzen te blijven, zeker voor een verpleegkundige die meer dan één kind te verzorgen heeft.”
Oplossing
In 2015 kwam de oplossing: de afdeling stapte over op automatische zuurstofdosering, waar inmiddels kastjes voor op de markt waren. Van Zanten, die vóór en tijdens haar promotieonderzoek als IC-verpleegkundige op Neonatologie werkte, zegt: “We blijven nu goed binnen de grenzen. Dankzij deze kastjes zijn periodes met te hoge zuurstofverzadiging kort. Op een te lage verzadiging reageren ze nog niet zo snel, maar daar zijn de verpleegkundigen juist zeer alert op. Zo is de zorg voor deze kinderen verbeterd.”
via: Vakblad Vroeg
alles over neonatologie, het NEO-ABC
