Hyaline membraanziekte (HMD) of Respiratoir Distress Syndroom (RDS)
RDS en HMD zijn dezelfde aandoeningen, RDS wordt het meest gebruikt. Ook wordt de term IRDS gebruikt. De ‘i’ staat voor infant.
Wat is (I)RDS?
Direct na de geboorte moet een pasgeborene zijn longen snel met lucht vullen en tegelijkertijd het vocht dat in de longen aanwezig is verwijderen. Daarbij neemt ook de hoeveelheid bloed dat door de longen stroomt toe. De pasgeboren baby moet nu ademhalen, zonder dat de longen na iedere ademhaling dichtklappen. De meeste voldragen baby’s kunnen dit omdat de longen alle tijd hebben gehad zich volledig te ontwikkelen. Veel te vroeg geboren kindjes, maar ook enkele op tijd geboren baby’s, hebben echter problemen met de ademhaling.
Er zijn bij pasgeborenen twee soorten ademhalingsproblemen:
- Het RDS, dat typisch een aandoening is bij te vroeg geboren kindjes en
- De tachypneu (een snelle, oppervlakkige ademhaling) die zowel bij te vroeg geborenen als bij voldragen kindjes kan voorkomen.
RDS is een hoofdoorzaak van het overlijden van pasgeboren baby’s, en heeft daarmee een belangrijk aandeel in de babysterfte.
De ernst van het RDS hangt samen met de duur van de zwangerschap en het geboortegewicht. Hoe kleiner en meer prematuur het kindje is, hoe groter de kans is op de RDS. Bij op tijd geboren kinderen komt deze ziekte slechts sporadisch voor.
Baby’s die aan deze ziekte lijden hebben in hun longen een tekort aan bepaalde stoffen (surfactants). Deze stoffen dienen voor een verlaging van de oppervlaktespanning en voorkomen daardoor dat na iedere ademhaling de longblaasjes dichtklappen. Gebeurt dit wel dan is een verhoogde druk nodig om de longen weer te ontplooien.
Symptomen en Diagnose
Het RDS is gewoonlijk binnen enkele minuten na de geboorte te herkennen. Bij sommige baby’s verloopt de ziekte zo snel dat direct na de geboorte al kunstmatige ademhaling noodzakelijk is. Symptomen kunnen zijn;
- Een schorre ademhaling
- Neusvleugel ademen
- Grauwe huidskleur
- Ruwe en onregelmatige ademhaling
Een röntgenfoto van de longen en bloedonderzoek bevestigen de diagnose.
Behandeling
Als een kindje aan RDS lijdt moet hij verpleegt worden op een couveuseafdeling, waar de vitale functies voortdurend bewaakt worden. De baby wordt dan in een couveuse gelegd en krijgt voorverwarmde en vochtig gemaakte zuurstof toegediend om de ademhaling te ondersteunen. Voeding en vocht worden met een infuus gegeven. Veel kinderen die aan deze ziekte lijden moeten beademd worden. Er wordt dan een slang in de luchtpijp van de baby geschoven. Het doel van deze zorg voor baby’s met RDS is om ze in leven te houden zonder al te veel complicaties, zodat de longen de tijd krijgen verder te rijpen.
